Na de zomervakantie heb ik mijn schrijfwerk tot dan toe gedeeld met mijn kritische vrienden. Dat was spannend, maar ook noodzakelijk. Mijn werk was nu niet meer alleen in mijn hoofd en op mijn computer, maar het verhaal kwam nu ook tot leven in de hoofden van anderen. Sommigen lazen het in één ruk uit en schreven dat ze met smacht zaten te wachten op deel twee. Anderen lazen een uurtje per dag. De één rustig op een luie stoel, de ander in de trein op weg naar prachtige buitenlandse bestemmingen. De feedback was heel verschillend, maar in alle gevallen opbouwend. Bij sommigen lag de focus vooral op spelfouten, bij de anderen was bij elke paragraaf en elk hoofdstuk een opmerking gemaakt. Soms over de inhoud, soms over spelling, soms over structuur.

Eén van de lezers schreef: het verhaal pakt je bij je strot en gaat in je hoofd zitten. Je wordt in het verhaal gezogen en leest het in een keer uit (…) alsof je erin zit. En een soortgelijke reactie kreeg ik van een oudere buurman, toen ik hem in de supermarkt trof. Het verhaal had hem in z’n ziel geraakt en hij vroeg me om een paar dagen later samen de tekst zorgvuldig door te nemen.

We spraken af en dat leverde me zoveel moois op. Hij liet me in het hoofd van mijn toekomstige lezers kruipen. Stelde vragen over een paar termen die hij niet begreep, maar die voor mij zo helder waren dat ik vergat ze te duiden. Hij bracht me het inzicht dat een flashback zo lang duurde dat het hem overviel dat het een flashback bleek te zijn. Daarnaast spraken we over woorden, woordkeus en het werkwoord ‘leiden’ dat ook als ‘lijden’ geschreven had kunnen worden, omdat in de context beide paste.

Onzeker
Ook spraken we over een onderdeel dat ik op een later moment had toegevoegd en waar ik onzeker over was. Hij vond het mooi, maar vond ook dat de titel van dit steeds terugkerend onderdeel anders moest worden weergegeven. Hoe, dat wist hij niet. Maar dat het anders moest wel.

Hij was niet de eerste die erover begon. Maar wel degene die me het beste duidelijk kon maken waarom het anders moest. Zijn feedback en de feedback van alle kritische vrienden heb ik tot me genomen, laten bezinken. Ik ben gaan aanpassen en herschrijven. Dat voelde goed. Het maakt het verhaal sterker en ik voel me bovendien gesterkt in het idee dat het verhaal de moeite waard is om geschreven en gedeeld te worden. Want wat telkens terugkwam, was dat de lezers onbekend waren met deze kant van de geschiedenis.

En… het heeft me hernieuwde energie gegeven om deel twee af te ronden en aan hen voor te leggen. Ik voel me bevoorrecht en dankbaar dat ik zoveel mensen ken die mee wilden lezen en me van feedback konden en wilden voorzien. Was jij één van die lezers? Dan is dit dankjewel voor jou.

Blog in je mailbox?

Op dinsdagen in de even weken plaats ik een nieuwe blog. Wil jij hem als eerste lezen? Laat dan even je naam en e-mailadres achter. Dan ontvang je mijn blog om de dinsdag in je mailbox.