16 december 2012, weet jij nog wat je deed? Ik niet. Inmiddels weet ik dat het een zondag was, dus ik was niet aan het werk. Verder was het vijf dagen voor de eerste verjaardag van mijn dochter en negen dagen voor Kerst. Waarschijnlijk hebben we de kerstboom opgezet.
Hoe anders is dat voor Mahmoud en Mahmoud. Voor hen is 16 december 2012 de dag die als een gitzwarte dag in hun geheugen gegrift staat. De dag alles veranderde. De dag waarop er bommen vielen op de moskee in hun wijk. De dag waarop ze uit hun huis werden verdreven, al dachten ze toen nog dat het tijdelijk was. Maar na die datum hebben ze hun huis nooit meer teruggezien zoals het was. Wel zoals het nu is: platgebombardeerd. Die dag maakte hen dakloos. Net als vrijwel iedereen uit hun wijk. En er vielen slachtoffers. Veel slachtoffers.
In onze kranten en op nieuwssite verschenen korte berichten over het bombardement: “Aanhangers van de oppositie meldden dat een moskee in Yarmouk is aangevallen. Zij zeiden dat zeker 25 mensen zijn gedood.” Korte zinnen voor een krantenlezer in Nederland die niet onthullen wat deze bomaanslag daadwerkelijk betekende voor de bewoners van Yarmouk in het Syrische Damascus. Als ik het al gelezen heb, was het waarschijnlijk met een kop thee en vrolijke kerstmuziek op de achtergrond. Het raakte me niet, want het was ver van mijn bed. Ver van mijn belevingswereld.
Maar voor Mahmoud en Mahmoud betekende deze paar zinnen, na maanden van angst voor mortieraanvallen en ander geweld, het einde van het leven dat ze tot dan toe leidden. Ze werden uit hun huizen verdreven en hadden helemaal niks meer, alleen de kleren die ze droegen en de spullen die ze toevallig bij zich hadden. Toch gingen ze door. Door met lesgeven (op andere plekken, want de schoolgebouwen van UNRWA in Yarmouk waren onbereikbaar), zodat de jongeren uit Yarmouk toch hun diploma’s konden halen en aan een toekomst konden werken.
Die 16e december 2012 liep één van de Mahmouds op straat, op zo’n 50 meter van de moskee Abdel Kader Al Hoesseini. Een plek, waar op dat moment zo’n 300 vrouwen en kinderen binnen waren. Hij zag een vliegtuig steeds lager overvliegen, alsof hij een doel ging naderen. “Ik zag de bom vallen en daarna zag ik het vliegtuig weer hoogte maken.” Hij is een tijdlang stil.
Tijdens dat bombardement verloor hij geen bekenden, maar kennissen van zijn vrouw raakten zwaar gewond. Eén vrouw verloor haar ogen. Een ander haar benen. Mahmoud vertelt: “Veel mensen, de meesten, verlieten de wijk op het moment van het bombardement. Ze ontvluchtten de wijk uit angst. Ze gingen lopen, maar niemand wist waarheen. En iedereen ging ervan uit dat ze later terug konden keren naar hun huizen. Anderen kwamen naar de omgeving van Yarmouk om te helpen. Om gewonden te verzorgen, voedsel en hulp te bieden en naburige moskeeën openden hun deuren om mensen onderdak te bieden.”
Hij vervolgt: “In de tussentijd werd Yarmouk door de soldaten van het Syrische leger omsingeld. De mensen die terug wilden, konden de wijk niet meer in. De mensen die de wijk alsnog wilden verlaten, konden er niet meer uit. Daarna roofden de soldaten de kostbare spullen uit de verlaten huizen en niet veel later werd de wijk gebombardeerd.”
Blog in je mailbox?
Elke dinsdag plaats ik een nieuwe blog. Wil jij hem als eerste lezen? Laat dan even je naam en e-mailadres achter. Dan ontvang je mijn blog elke dinsdag in je mailbox.